Herbae
Herbae nomine Christus intelligitur incarnatus, Iob dicente: “Nunquid rugiet onager, cum habuerit herbam?” Onager herbam invenit, cum gentilis populus Christum incarnatum fide percepit, quam vere pravus non habuerit, qui ieiuniis rugit. Aliter, dum quis ex vita saeculari visionis + internae desideriis aestuans compunctione sua reficit se, velut onager herbam non habens rugit: sed cum ad vitam aeternam pervenit, de percepta herba sine fine gaudebit. Herbae nomine fidei viror intelligitur, dicente Domino: “Sic est regnum Dei, + quod si faciat homo semen in terram, et dormiat, et exsurgat nocte ac die, et semen + terminat, et crescat dum nescit ille. Ultro enim terra fructificat primo herbam, deinde spicam, deinde plenum frumentum in spica.” “Regnum Dei,” sancta Ecclesia est; “homo,” Christus, “qui semen in terram iacit,” quod verbum Dei per se et apostolos ubique praedicavit. “Homo dormit,” quod Christus in cruce somnum mortis suscepit. “Semen nocte ac die surrexit,” quod neque mors, neque vita verbum Dei retardare potuit. Unde Apostolus: “Laboro usque ad vincula + male operans: + quod verbum Dei non est alligatum.” Semen “germinavit,” dum verbum praedicationis in populo honorificato radicavit: Semen “crevit,” dum in Iudaeis verbum et in gentibus se dilatavit. Hoc autem factum est, “dum homo ille nescivit,” hoc est, dum Christus corporaliter absens fuit, ut in Psalmis loquitur: “Populus quem non cognovi servivit mihi;” “populus, quem non cognovi,” scilicet corporali praesentia. “Ultro enim terra fructificavit,” quod fidelis populus accepto divini verbi semine fructum iustitiae in se propagavit. Quomodo “primum protulit herbam,” hoc est, fidem viventem, “demum spicam,” hoc est, bonam operationem, licet imperfectam: “demum plenum frumentum in spica,” hoc est, bona opera nihil imperfectionis habentia, “et cum produxerit fructus, statim mittit falcem,” quod postquam fides et operatio, quae de verbi semine + proderint, ubique se dilatavit, Christus iudicium exercebit: “quoniam adest messis,” id est, consummatio saeculi. Cum enim plenitudo gentium introierit, veniet dies iudicii, id est, finis mundi. Herbae nomine spiritualis quisque intelligi potest, dicente Domino, in agro seminato: “Cum autem crevisset herba, et fructum fecisset, tunc apparuerunt etiam zizania.” Sator est + hominis: ager, mundus: bonum semen, filii lucis; zizania, filii iniquitatis; homines dormientes, praelati negligenter agentes: inimicus est diabolus: herba crescens, + spiritualis, est ad meliora proficiens fructus eius: bonum opus illius. “Tunc apparuerunt zizania,” quod cum quisque bene vixerit, tunc poterit videre, quis malus fuerit + servi patrisfamilias: qui videntes homines a Deo bene conditos, per doctorum negligentiam diabolico + instructis depravatos, volunt omnes male viventes auferre de medio, habentes zelum Dei, sed non secundum scientiam. Dominus enim aliud vult, et causam subiecit, dicens: “Non, ne forte colligentes zizania eradicetis simul cum eis et triticum.” Hic datur locus poenitentiae, et monemur, non cito amputare aliquem de consortio fidelium. Potest enim fieri, ut, qui videtur hodie lolium esse, interveniente per Dei gratiam poenitentia, cras + fiet triticum. “Sinite itaque utrumque crescere usque ad messem, et tempore messis dicam messoribus: Tollite zizania, et alligate ea + fasciculos ad comburendum; triticum autem congregate in horreum meum.” Messis est consummatio saeculi: messores, angeli: alligatio zizaniorum in fasciculos innuit unius criminis consortes, unius poenae futuros esse participes: triticum, sancti: horreum, mansio coelestis. Huic autem praecepto Domini, quo ait, Sinite utraque crescere usque ad messem, videtur esse contrarium, quod ait Apostolus: “Auferte malum de medio vestrum,” et nequaquam societatem cum fratre habendam, qui nominatur fornicator, aut avarus, etc. Si enim prohibetur separatio, et usque ad messem tenenda est patientia, quomodo eiiciendi sunt mali de medio + vestrum? nunquid iudex aliud praedicat, aliud praeco clamat? Sed quoniam inter triticum et zizania, quod nos dicimus lolium, quandiu herba est, et necdum culmus venit ad spicam, grandis similitudo est, et in discernendis aut nulla difficilis distantia: praemonet Dominus, ne de ambiguis cito sententiam proferamus, et ideo iudicii, quod occultum est, reservemus, qui malos in die iudicii non ex suspicione criminis, sed per manifestum reatum de coetu sanctorum eiiciat: Apostoli vero sermo de paleis est, hoc est, de aperte malis, quod vel proprio ore confessi . . . vel ecclesiastico iudicio convicti fuerint. Quod etiam nominatio in verbis Apostoli evidenter innuit. Caeterum Dominus de generali omnium malorum separatione, de qua sermonem habuerunt, agit: Paulus autem de spirituali quorumdam, ut dictum est, convictorum, quae tum causa correctionis eorum facienda est quantum fieri potest pace Ecclesiae, sine scandalo bonorum, “ne forte,” sicut ait Dominus, “eradicetur et triticum.” Herbae nomine virtutes intelliguntur, dicente Moyse in cantico Deuteronomii: “Concrescat ut pluvia doctrina mea,” ut fecundet mentes auditorum, “fluat ut ros eloquium tuum,” ut refrigeret aestus vitiorum: quasi imber super herbam, ut virere faciat germina virtutum, et quasi stillae super gramina, ne unquam arescant. Herbae nomine, luxuriosae et lubricae concupiscentiae designantur, dicente Iob de Behemoth: “Huic montes herbas ferunt,” quod superbi divites ad libitum Satanae luxuriosas et lubricas concupiscentias gignunt et nutriunt. Herba, scientia bona, ut in Ieremia: “Defecerunt oculi eorum, quia non erat herba,” id est, praelati synagogae evanuerunt, quod spiritualem scientiam non habuerunt. Herba, bona actio, ut in Genesi, “Germinet terra herbam virentem,” exerceat homo actionem congruentem. Herba, subsidium temporale, ut in Psalmo: “Et herbam servituti hominum, id est, temporale subsidium necessitati praedicatorum. Herba, gloria mundana, ut in Psalmo: “Mane sicut herba transeat,” quod apparente vitae futurae claritate, mundi gloria deficiet. Per herbas, decreta planiora, ut in Iob: “Mandebant herbas et arborum cortices,” quod haeretici prave intelligendo et decreta planiora et sanctorum exempla pervertunt. Per herbas, sententias Veteris Testamenti, ut in libris Regum: “Egressus in agro ut colligeret herbas agrestes,” quod legere debemus in sacra Scriptura, et per intellectum sectari sententias veteres. Per herbas voluptates carnales, ut in Iob: “Huic montes herbas ferunt.” Per herbas, gaudia aeterna, ut in Ieremia: “Ibi requiescunt in herbis virentibus,” quod electi quietem habebunt in gaudiis immarcescibilibus.